قضیه ممنوعیت بازی و اجرا و نمایش تصویر، صدا و حتی نام بازیگران و مجریان و خوانندگان، مدت هاست به وضعیت دم خروس و قسم و ... تبدیل شده. از یک طرف معاونت سیما، مدیران و مسئولان مدام اعلام می کنند که هیچ ممنوعیتی در تلویزیون نداریم و از طرف دیگر، روز به روز اسامی جدیدی به این فهرست سیاه اضافه می شود. جالب اینجاست که برخی از اعضای این فهرست سیاه، تا قبل از ورود به دروازه های تلویزیون، روحشان هم از این ممنوعیت خبر نداشته و حتی خیلی هایشان از داخل خود سازمان برای انجام کاری دعوت شده اند اما درست دم در، مسئول حراست آنها را آگاه می کند که "ممنوع الورود"هستند و بهتر است برگردند.
"روزنامه هفت صبح" پیش از این به بهانه های مختلف از جمله اعلام ممنوعیت های جدید برای بازیگران، مجریان و حتی خوانندگان، این مسئله را مورد بررسی قرار داده بود. اظهارنظر جدید علی دارابی، معاون سیما درباره نبودن مسئله ای به نام "ممنوع الکاری" در تلویزیون و موضع گیری جدی جواد یحیوی، مجری که مدت هاست در فهرست سیاه تلویزیون قرار دارد نسبت به آن، یک بار دیگر شعله این بحث را روشن کرد. این جرقه، بهانه ای شد تا یک بار دیگر به اعضای شناخته شده فهرست خاکستری و تلویزیون نگاهی بیندازیم و علت ممنوعیت، نوع ممنوعیت، ممنوعیت بازپخش آثارشان و ... را مرور کنیم. در ادامه مروری داریم بر پرونده بازیگران و مجریان صاحبنامی که نامشان در لیست خاکستری تلویزیون به ثبت رسیده است.
فاطمه معتمد آریا
آخرین اثر پخش شده: سریال آشپزباشی (1388)
علت ممنوع التصویری: "این را به صراحت می گویم من هیچ گرایشی به هیچ جریان و هیچ کس ندارم جز حرفه خودم. در هیچ دوره ای راحت نبوده ام و در هیچ دوره ای برایم کار کردن ساده نبوده است."
فاطمه معتمد آریا با این جمله در گفتگوی دو سال پیشش با ماهنامه تجربه، خواست بگوید همیشه فضای کار برایش سخت بوده و ممنوع التصویری اش ربطی به اتفاقات بعد از انتخابات 88 نداشته. به هر حال فعالیت سیاسی این بازیگر روی حرفه اش اثر گذاشت و حتی در برهه ای اعلام شد سریال در حال پخش "آشپزباشی" که او در آن نقشی محوری داشت، احتمالا توقیف می شود.
مدتی بعد چند رسانه، خبری منتشر کردند که البته به واقعیت پیوست: "شورای نظارت بر صدا و سیما در نامه ای به رئیس این سازمان با استناد به بند 15 2 آیین نامه سیاست ها و ضوابط ناظر بر تولید، تامین وپخش برنامه ها از ضرغامی خواست که از ادامه فعالیت وی در برنامه های سازمان جلوگیری شود.
نوع ممنوع التصویری: عدم اجازه فعالیت
آثار پشت آنتن: آشپزباشی برای بازپخش از تماشا
مهران مدیری
آخرین اثر پخش شده: مرد دو هزار چهره (1388)
علت ممنوع التصویری: مهران مدیری از جمله سوپراستارهای تلویزیون بعد از انقلاب است که با خلق کاراکترهای جذاب و به واسطه ارتباط رخ به رخ با بینندگان توانست محبوبیتی فراوان به دست بیاورد. او البته تاوان این شهرت را در مقاطع مختلف داده ولی در بزنگاه مناسب بار دیگر جایگاه سابق را از آن خود می کرد. مدیری آرام آرام اوج گرفت و شمایل او به کاراکتری محبوب در مجموعه های نود شبی تبدیل شد. مردم او را دوست داشتند؛ چه وقتی مردی متمدن و شیک امروزی بود چه وقتی آدمی دفرمه مثل شیرفرهاد یا خل و چلی مثل مسعود شصت چی.
مدیری بعد از موفقیت سرخوش از موفقیت مرد دو هزار چهره، سراغ قهوه تلخ رفت تا این بار از طریق شوخی با تاریخ، مخاطبان تلویزیون را با طنزی دیگر سرگرم کند. برادران آقا گلیان (تهیه کنندگان سریال) اما با مسئولان شبکه سه به توافق مالی نرسیدند و پس از کش و قوس فراوان قهوه تلخ سر از شبکه نمایش خانگی درآورد.
وضعیت کنونی: ساخت سریال برای شبکه نمایش خانگی
نوع ممنوعیت: ابهام در اجازه فعالیت در تلویزیون
آثار پشت آنتن: به جز شب های برره که در موقع پخش با مشکلاتی مواجه شد، دیگر آثار او مشکلی برای پخش نداشته اند.
میترا حجار
آخرین اثر پخش شده: تله فیلم ستاره (1392)
علت ممنوع التصویری: میترا حجار در سینما می توانست تبدیل به ستاره شود اما هر چه جلوتر آمد از نقطه اوجش فاصله گرفت. او در تلویزیون حضوری پررنگ نداشته اما همین اندک بازیش با اما و اگرهایی همراه بوده. حجار چند سالی از ایران به قصد تحصیل دور بود تا اینکه انتشار خبر حضورش در فیلم هالیوودی Stellina Blue و سپس نوع پوشش در مراسم فرش قرمز فیلم "زمستان است" در جشنواره برلین می رفت که او را برای همیشه از سینمای ایران دور کند. او خیلی زود به سینما بازگشت و بعد از آن در سکوت کامل خبری جلوی دوربین کمال تبریزی در سریال "سرزمین کهن" رفت.
نوع ممنوع التصویری: عدم اجازه برای حضور در استودیوی برنامه هفت نشان داد که حجار از نظر مسئولان سازمان صدا و سیما حق حضور روی آنتن زنده را ندارد. حتی افشاگری عزیزالله حمیدنژاد کارگردان "آناهیتا" در برنامه زنده هفت تاثیری بر این تصمیم نداشت.
وضعیت کنونی: مشکلی برای بازی در مجموعه تلویزیونی ندارد تاکنون علاوه بر سرزمین کهن و گمشده قرار بود در ستایش هم بازی کند.
نوع ممنوع التصویری: عدم اجازه برای حضور در برنامه های زنده
آثار پشت آنتن: ندارد
باران کوثری
آخرین اثر بخش شده: کلاه قرمزی (1388)
علت ممنوع التصویری: مشکل باران کوثری محدود به فعالیت های تلویزیونی نیست؛ او در سینما و تئاتر هم در سال های اخیر اجازه فعالیت نداشت. اتفاقا او در مصاحبه ای که درباره ممنوع الکاری اش انجام داد هرگز اشاره ای به تلویزیون نکرد بلکه حسرت او فیلم و تئاترهایی بود که نتوانست در آنها حضور پیدا کند. دلیل ممنوع التصویری کوثری هیچ گاه به شکل رسمی اعلام نشد اما فعالیت حرفه ای این بازیگر به خاطر گرایش سیاسی اش تحت تاثیر قرار گرفت. خودش در مصاحبه چند ماه پیش با روزنامه شرق ممنوع الکاری اش را اینگونه روایت کرده: "من نمی خواهم خیلی جزیی در مورد اتفاقاتی که افتاد صحبت کنم اما جلو دو تئاتر [خشکسالی و دروغ و روایت ناتمام یک فصل معلق] گرفته شد و در یک فیلم سینمایی [خسته نباشید] بعد از اینکه سکانس های من را گرفتند، گفتند باید با بازیگر دیگری تکرار کنند. فیلم ها و تئاترهای زیادی را از دست دادم ... در طول ممنوع الکاریم یک بار نتوانستم با یک مسئول صحبت کنم تا بفهمم مشکلم چیست؟ یعنی هنوز دلیل ممنوع الکار بودنم را نمی دانم.
نوع ممنوع التصویری: عدم اجازه فعالیت
آثار پشت آنتن: ندارد
مینا لاکانی
آخرین اثر پخش شده: ترانه مادری (1387)
علت ممنوع التصویری: لاکانی با دست های خودش باعث شد نامش در فهرست سیاه تلویزیون قرار بگیرد. بعد از حوادث انتخابات سال 88، جزو گروهی بود که از ایران رفت. چند وقت بعد بدون حجاب در شبکه صدای آمریکا ظاهر شد و شروع کرد به بدگویی از وضعیت ایران او گفت که به عنوان یک "چهره مردمی"، دیگر نمی توانسته به فعالیت در ایران ادامه دهد. لاکانی در آن شبکه از شرایط نامناسب بازیگران ایرانی صحبت کرد و گفت که ماه هاست منتظر مانده تا پیشنهاد خوبی برای بازی به او بشود اما جریان هایی مانع از کار او در تلویزیون می شده اند.
نوع ممنوع التصویری: علاوه بر ممنوعیت بازی در سریال ها و فیلم های سینمایی ایران، هیچ شبکه ای حق بازپخش آثار این بازیگر را هم ندارد.
وضعیت کنونی: بعد از این اتفاقات، صحبت های او مثل بمب در تمام محافل هنری صدا کرد. او در حال حاضر مهاجرات کرده و قطعا دیگر نمی تواند در ایران به فعالیت های بازیگریش ادامه دهد.
آثار پشت آنتن: روزهای اعتراض، آخرین گناه، تاوان و ترانه مادری
زهرا امیر ابراهیمی
آخرین اثر پخش شده: نرگس (1385)
علت ممنوع التصویری: بعد از شهرتی که به خاطر بازی در نقش "زهره" سریال "نرگس" به دست آورد، فیلمی منتسب به او در شبکه مجازی منتشر شد. با اینکه انتساب این فیلم به امیر ابراهیمی هیچ وقت در واقعیت ثابت نشد و به تایید نرسید اما به دلیل حواشی که آن زمان به وجود آورد، تلویزیون تصمیم گرفت او را ممنوع التصویر کند.
نوع ممنوع التصویری: در تمام طول این سال ها، با اینکه سریال های ریز و درشت بسیاری از شبکه های مختلف بازپخش شدند اما سریال هایی که میرابراهیمی در آنها بازی داشت، هیچ وقت رنگ آنتن ندیدند. جالب اینجاست که سریال های او زمان پخش، با استقبال زیادی هم از سوی مخاطبان روبرو بودند.
وضعیت کنونی: بعد از انتشار این شایعات درباره او، به فرانسه رفت و در فیلم "زنان بدون مردان" شیرین نشاط بازی کرد. یک سال پیش مصاحبه ای با بی بی سی فارسی درباره شایعات و اتهاماتی که به او زده شده انجام داد و بعد از آن شنیده می شد که به استخدام بی بی سی درآمده. او احتمالا دیگر قصد بازگشت به ایران را ندارد.
آثار پشت آنتن: کمکم کن، غریبانه و نرگس
سحر قریشی
آخرین اثر پخش شده: شاید برای شما هم اتفاق بیفتد (1390)
علت ممنوع التصویری: "بعد از بازی در سریال دلنوازان، نامه ای منتسب به همسر سحر قریشی به اکثر مجلات و خبرگزاری های معروف فکس شد و یک نسخه از آن هم به دست حراست صدا و سیما رسید. محتویات داخل آن نامه باعث شد، صدا و سیما قریشی را ممنوع الکار کند. البته خود قریشی بارها این مسئله را تکذیب کرد و همین آبان امسال هم در مصاحبه ای گفت که هنوز هم بعد از چهار سال، علت ممنوع التصویر بودنش را نمی داند.
نوع ممنوع التصویری: بازپخش سریال "دلنوازان" از شبکه های مختلف تلویزیون در این مدت نشان می دهد که برخلاف زهرا امیر ابراهیمی و مینا لاکانی، ممنوعیتی برای نمایش آثار قبلی قریشی از تلویزیون وجود ندارد اما آنطور که پیداست نمی تواند در سریال ها و فیلم های تلویزیونی بازی کند.
وضعیت کنونی: سیروس مقدم همین چند ماه پیش تصمیم داشت نقش مرجان سریال "بچه های نسبتا بد" را به سحر قریشی بدهد قرار داد هم با او بسته شد اما چند روز قبل از شروع تصویربرداری مقدم نقش را به آیدا فقیه زاده دارد.
آثار پشت آنتن: ندارد
مجریان ممنوع الکار
درباره مجریان ممنوع الکار، تا به حال صحبت های بسیاری شده. هفت صبح همین تابستان امسال، پرونده ای مفصل به این مقوله اختصاص داد و درباره ممنوعیت حضور برخی از آنها از جمله ژیلا صادقی، رضا رشیدپور، فرزاد حسنی، آزاده نامداری، فرزاد جمشیدی و ...؛ توضیحات کاملی داد. آن زمان با انتشار خبر بازگشت جواد یحیوی به برنامه جشن رمضان تلویزیون، اینطور به نظر می رسید که قرار است قضیه ممنوع الاجرا بودن برخی مجریان، به بوته فراموشی سپرده شود و تلویزیون قصددارد از موضعش پایین بیاید اما ماه رمضان امسال، یحیویی به تلویزیون برنگشت و هیچ صحبتی هم از دلیل غیبتش به میان نیامد.
تا اینکه صحبت های چند روز گذشته علی دارابی، معاون سیما درباره اینکه ممنوع الکار در تلویزیون نداریم باعث شد یحیویی سکوتش را بشکند و بار دیگر بحث ممنوعیت اجرایش در تلویزیون را پیش بکشد. او در مصاحبه ای با روزنامه "شرق" توضیح داد که این حرف از معاون سیما درست نیست چون در جشن رمضان امسال، به رغم مکاتباتی که برای حل مشکلش با وزارت اطلاعات داشته اما حراست صدا و سیما همچنان اجازه حضور در این برنامه را به او نداده است!
